Psychodrama to nie tylko technika psychoterapeutyczna, jest przede wszystkim sposobem myślenia o człowieku. Psychodramtatyści postrzegają człowieka jako złożoną istotę zdeterminowaną nie tylko myślami i emocjami, ale również duchową, zdolną do rozwoju i odkrywania swoich zasobów. Człowiek w tym podejściu jest twórczy i spontaniczny a cechy te stanowią fundament jego rozwoju. Psychodrama zatem łączy i scala wszystkie obszary działalności człowieka, szanując jego światopogląd umożliwia mu wzięcie odpowiedzialności za swoje życie i bardziej świadome wypełnianie ról. Jest to metoda aktywnego, społecznego uczenia się, a także technika projekcyjna służąca poznawaniu osobowości.
Słowo psychodrama oznacza dosłownie ”teatr duszy” a człowiek rozumiany jest jako aktor na scenie swojego życia. To nawiązanie do starożytności i teatru antycznego okazało się wielkim odkryciem dla psychoterapii. Punkt ciężkości został skierowany na zasoby człowieka – jego spontaniczność, kreatywność i twórczość. Psychodrama urzeczywistnia się w postaci improwizowanego teatralnego przedstawienia, w którym jednostka (protagonista) występuje w roli samego siebie lub wyobrażonej postaci (wspomagające „Ja”). Członkowie grupy na przemian występują w roli aktorów i widzów, co jest wyznaczane przez samego opowiadającego (protagonistę). Modelowane są ważne życiowe sytuacje, mające głębokie osobiste znaczenie dla jednostki. Przy pomocy psychodramy można „odegrać” swoje wewnętrzne konflikty, skomplikowane sytuacje wzajemnych oddziaływań. Oznacza to, że jednostka nie opowiada o tym, co ją niepokoi, a pokazuje, gra, przeżywa, tak jak aktor przeżywa rolę.
Spontaniczność w psychodramie jest rozumiana jako swoboda w wyrażaniu siebie przez jednostkę, jako adekwatna odpowiedź na sytuację problemową ukazującą nowe i konstruktywne (a nie impulsywne) sposoby wyjścia z niej. Spontaniczność — to istotny komponent kreatywności, twórczych zdolności jednostki, wróg sztywnego, stereotypowego zachowania w sytuacjach stresowych. Nie ma ona nic wspólnego z chaotycznym działaniem, jest raczej okazją do uczenia się konstruktywnych, nowych, bardziej przystosowawczych strategii radzenia sobie z trudnościami, tworzenia pelnwowartosciwocy kontaktów z ludźmi. Kreatywność zaś łączy w sobie otwartość na nowe idee, aktywną wyobraźnię, intuicję, natchnienie, chęć przejęcia inicjatywy i odpowiedzialności w sytuacji problemowej. Właściwie cały sens psychodramy zawiera się w wyzwoleniu spontaniczności i kreatywności jednostki i grupy.
Istotą leczenia w psychodramie jest uzyskanie wglądu właśnie poprzez odegranie na scenie. Oznacza to, że świat przeżyć psychicznych przedstawiony jest w formie scenicznej, angażującej ciało, ruch i emocje oraz innych członków grupy. Często dla wielu jest to pierwsze spotkanie z głębokimi emocjami. Psychodramatyczna scena jest miejscem poszerzającym spojrzenie człowieka na samego siebie i otaczający go świat. Pozwala zatrzymać się i zobaczyć obszary, których na co dzień nie jest on w stanie dostrzec ani też poczuć. W psychodramę zawsze zaangażowana jest cała grupa. Otwiera to niepowtarzalny wymiar wspólnoty, dzielenia się swoim doświadczeniem i uczuciami. Psychodrama zawsze duże znaczenie przypisuje grupie ponieważ postrzega członka jako istotę społeczną, potrzebującą wspólnoty.
Swoimi korzeniami sięga do przedwojennej Europy, a szczególnie do Wiednia. To właśnie w tym mieście, urodzony w 1889 roku w Rumunii lekarz, Jacob Levi Moreno rozwijał swoją działalność otwierając swój słynny teatr, który przyciągał najznamienitsze postacie życia publicznego. W późniejszym okresie, będąc już w USA stworzył on ideę myślenia o człowieku, również tym chorującym, jako istocie zdolnej do twórczego rozwoju. Obserwując zabawę dzieci Moreno zauważył jak wartościowe może się stać zamienianie się i wchodzenie w role różnych postaci i rzeczy. Zauważył, że potem w procesie socjalizacji tracimy te umiejętności tracąc coraz bardziej kontakt z samym sobą, czy z własnymi potrzebami. To może prowadzić do różnych trudnych objawów. Psychodrama pozwala ten proces odwrócić.